Εκτινασσόμενος δάκτυλος: 10 αλήθειες για μια από τις συχνότερες νόσους των χεριών

Ο εκτινασσόμενος δάκτυλος (trigger finger) αναφέρεται στην ιατρική ορολογία ως στενωτική τενοντοελυτρίτιδα. «Πρόκειται για χρόνια φλεγμονή του καμπτήρα τένοντα του δακτύλου, με ταυτόχρονη πάχυνση του δακτυλικού συνδέσμου στο ύψος της παλάμης. Σε πολλές περιπτώσεις είναι χαρακτηριστική η ύπαρξη ενός σκληρού και επώδυνου οζιδίου, στην αντίστοιχη ανατομική περιοχή, ώστε να γίνεται ψηλαφητό ακόμα και από τον ασθενή, δίνοντας την ψευδή εντύπωση ενός γαγγλίου», εξηγεί ο κ. Κωνσταντίνος Τόλης MD, MSC Ορθοπαιδικός Χειρουργός Ιατρείο Άνω Άκρου - Μικροχειρουργικής, Metropolitan General. Στη συνέχεια ο κ. Τόλης απαντάει στις πιο κοινές ερωτήσεις ασθενών, για την τόσο συχνή νόσο του χεριού: 1. Ποια είναι τα αίτια της νόσου και με ποιες παθήσεις συνδέεται; Η χρόνια φλεγμονή του καμπτήρα τένοντα του δακτύλου οδηγεί σε πάχυνση των ανατομικών στοιχείων, που περιβάλλουν τον τένοντα, με κατάληξη την εκδήλωση της νόσου. Ακριβής αιτιολογικός παράγοντας δεν έχει προσδιοριστεί μέχρι σήμερα. Σχετίζεται στενά με τη Νόσο Dupuytren, ενώ ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη, Θυρεοειδοπάθεια, Νεφρική Ανεπάρκεια και Ρευματοειδή Αρθρίτιδα εμφανίζουν τη νόσο σε πολλαπλά δάκτυλα. 2. Ποιους επηρεάζει πιο συχνά; Ο αντίχειρας, ο παράμεσος και το μικρό δάκτυλο προσβάλλονται περισσότερο, ενώ και τα δύο χέρια συνήθως πάσχουν ταυτόχρονα. Επηρεάζονται εντονότερα οι δεξιόχειρες, οι γυναίκες, οι ασθενείς άνω των 40 ετών, καθώς και οι χειρώνακτες εργάτες. 3. Μπορεί να εμφανιστεί και σε παιδιά; Στα παιδιά εμφανίζεται κατά τη γέννηση, σε βρεφική ηλικία, και προσβάλλει τον αντίχειρα. Στην περίπτωση αυτή αναφέρεται ως Συγγενής Εκτινασσόμενος Αντίχειρας. Η συχνότητα είναι 3 πάσχοντες ανά 1.000 παιδιά, με το 25% των περιπτώσεων να αφορά και τα δύο χέρια. Δεν έχει παρατηρηθεί διαφορά στην εμφάνιση μεταξύ αγοριών και κοριτσιών. 4. Είναι διαφορετική η θεραπεία στα βρέφη; Κύρια συνιστάται η παρακολούθηση της νόσου, με δεδομένο ότι μεταξύ της ηλικίας των 6 μηνών ως και τα 2 έτη, περίπου στο 50% των περιπτώσεων παρατηρείται αυτόματη ίαση. Μετά την ηλικία των 2 ετών το ποσοστό αυτόματης ίασης δεν υπερβαίνει το 10%. Ως αποτέλεσμα και ιδιαίτερα στην περίπτωση που το δάκτυλο είναι σε σταθερή κάμψη, επιβάλλεται η χειρουργική επέμβαση. 5. Πώς εκδηλώνεται ο εκτινασσόμενος δάκτυλος; Στα αρχικά στάδια εκδηλώνεται πόνος στη βάση του δακτύλου, στην παλάμη, με ταυτόχρονο αίσθημα δυσκαμψίας. Καθώς η νόσος εξελίσσεται η δυσκαμψία αυξάνει, και τελικά το δάκτυλο “κλειδώνει” σε θέση κάμψης. Η χειροκίνητη επαναφορά του δακτύλου στη φυσιολογική του θέση, ακολουθείται από ένα χαρακτηριστικό “κλικ”, με ταυτόχρονη πρόκληση πόνου. Εφόσον τα επεισόδια επαναλαμβάνονται, το δάκτυλο καταλήγει σε μόνιμη, επώδυνη κάμψη, συνθήκη η οποία αναφέρεται ως fixed trigger finger. 6. Μπορεί να αντιμετωπιστεί συντηρητικά; Η χρήση ναρθήκων ανάπαυσης, η φαρμακευτική αγωγή (παρακεταμόλη, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη) και η έγχυση τοπικών στεροειδών μπορεί να οδηγήσουν ενίοτε σε ύφεση των συμπτωμάτων. 7. Πότε χειρουργείται ο εκτινασσόμενος δάκτυλος; Η αποτυχία της συντηρητικής αγωγής, ο καθημερινός πόνος, η δυσχέρεια στην πραγματοποίηση καθημερινών δραστηριοτήτων και η σταθερή κάμψη του δακτύλου, σε παραμελημένη νόσο, οδηγούν τον ασθενή σε χειρουργική επέμβαση από εξειδικευμένο χειρουργό Χεριού-Άνω Άκρου. 8. Μπορώ να χειρουργήσω και τα δύο χέρια ταυτόχρονα; Δε συστήνεται η ταυτόχρονη χειρουργική αποκατάσταση, όταν νοσούν και τα δύο άκρα, για λόγους ασφάλειας του ασθενούς, αλλά και για να επιτυγχάνεται αποτελεσματικά η διαχείριση της καθημερινότητάς του (προσωπική υγιεινή, προετοιμασία γεύματος, ένδυση). 9. Είναι ασφαλής η χειρουργική επέμβαση; Η χειρουργική αποκατάσταση πραγματοποιείται υπό τοπική αναισθησία, απαιτεί ελάχιστο χειρουργικό χρόνο, έχει ελάχιστη τομή (περίπου 1,5εκ.) και ο ασθενής εξέρχεται την ίδια ημέρα από το νοσοκομείο. Τα επίπεδα μετεγχειρητικής ικανοποίησης των ασθενών θεωρούνται υψηλά στη βιβλιογραφία. 10. Πότε μπορώ να επιστρέψω στις δραστηριότητές μου; Συνιστάται η αποφυγή έντονης χειρωνακτικής δραστηριότητας, όπως οδήγηση, χρήση πληκτρολογίου ή χρήση κρουστικών εργαλείων, για ένα μήνα μετεγχειρητικά. Στην αντίθετη περίπτωση αυξάνει η πιθανότητα εκδήλωσης οιδήματος και φλεγμονής στην χειρουργηθείσα περιοχή, ως αντίδραση στην αυξημένη πίεση.