Αλλαγή πλάνου για τους συνταξιούχους που εργάζονται

Εναλλακτικούς τρόπους επιβολής εισφοράς σε συνταξιούχους – εργαζόμενους αναζητεί το υπουργείο Εργασίας, σε μια προσπάθεια να εξισορροπήσει την κατάργηση του «πέναλτι» 30% στις συντάξεις, χωρίς να έχει δημοσιονομική επιβάρυνση για τον ΕΦΚΑ. Με βάση τα παραπάνω, επανέρχεται στο προσκήνιο το σενάριο της επιβολής αυξημένης ασφαλιστικής εισφοράς για τους συγκεκριμένους εργαζόμενους. Με δεδομένο ότι το αρχικό σχέδιο ήθελε να επιβάλλεται νέος φόρος, οι υπηρεσίες του υπουργείου διαπίστωσαν ότι σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο ελλοχεύει ο κίνδυνος να προκύψει σημαντική επιβάρυνση στον ΕΦΚΑ, που μπορεί να υπερβεί τα 150 εκατ. ευρώ για το επόμενο έτος.

 Συντάξεις χωρίς πέναλτι 

Ο λόγος είναι ότι η κατάργηση του πέναλτι 30% επί του εισοδήματος από συντάξεις πρόκειται να τεθεί σε εφαρμογή από την 1η Ιανουαρίου 2024. Εάν την ίδια στιγμή εφαρμοστεί πρόσθετη φορολόγηση στα ετήσια εισοδήματα των περίπου 50.000 εργαζομένων, οι οποίοι αν και συνταξιούχοι έχουν επιλέξει να συνεχίσουν να δουλεύουν, τότε το έσοδο απ’ αυτή τη διαδικασία δεν θα προκύψει νωρίτερα από τα μέσα του 2025, όταν δηλαδή θα υποβληθούν οι φορολογικές δηλώσεις και θα πραγματοποιηθεί η σχετική εκκαθάριση από τις αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Οικονομικών. Γι’ αυτό το διάστημα, όμως, που μπορεί να φτάσει έως και τους 18 μήνες, ο ΕΦΚΑ θα είναι υποχρεωμένος να καταβάλλει απρόσκοπτα το σύνολο των συντάξεων γι’ αυτές τις περιπτώσεις δικαιούχων, χωρίς να παρακρατεί το πέναλτι που είχε θεσπιστεί από το 2016 και μετά (60% αρχικά και 30% από το 2020). Άρα θα αυξηθεί η μηνιαία και κατά συνέπεια και η ετήσια δαπάνη του Φορέα, χωρίς να αναμένεται να ισοσκελιστεί η διαδικασία πριν παρέλθουν το λιγότερο 18 μήνες. Για τον λόγο αυτό, εξετάζονται εναλλακτικά σενάρια προσέγγισης της συγκεκριμένης μεταρρύθμισης. Έτσι, έχει ζητηθεί από τη Μονάδα Εμπειρογνωμόνων Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων (ΜΕΚΥ), που έχει συσταθεί από την αρμόδια Επιτροπή της Βουλής και απαρτίζεται από ειδικούς στο αντικείμενο με διδακτορικά και μεγάλη εμπειρία, να προτείνει άλλες λύσεις. Οι σχετικές επεξεργασίες όλων των σεναρίων, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη και δεν αναμένεται να τεθούν σε γνώση της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Εργασίας πριν από τα τέλη Αυγούστου – αρχές Σεπτεμβρίου. 

 Τα σενάρια 

Ήδη, πάντως, το σενάριο της επιβολής πρόσθετης ασφαλιστικής εισφοράς, έναντι επιπλέον φορολόγησης, δείχνει να κερδίζει «πόντους». Ουσιαστικά, με τον τρόπο αυτό, ο ασφαλισμένος – εργαζόμενος – συνταξιούχος θα πρέπει κάθε μήνα να αποδεχτεί ότι ένα μικρό πρόσθετο μέρος του εισοδήματός του θα παρακρατείται από τον εργοδότη του και θα αποδίδεται στον ΕΦΚΑ, ως επιπλέον ασφαλιστική εισφορά. Ως αντιστάθμισμα, βεβαίως, οι συγκεκριμένοι εργαζόμενοι λαμβάνουν το πλήρες ποσό της σύνταξης που δικαιούνται, χωρίς το «χαράτσι» του 30% που είχε επιβληθεί το 2020 με τον νόμο Βρούτση (ν. 4670/2020). Υπενθυμίζεται ότι η συγκεκριμένη απόφαση είχε ληφθεί ως ελάφρυνση σε σχέση με την περικοπή 60% που είχε επιβάλει ο παλιότερος «νόμος Κατρούγκαλου», ήδη από το 2016. Στα σενάρια που δοκιμάζονται από τις αρμόδιες υπηρεσίες, βασική παράμετρος που έχει τεθεί είναι ο συνταξιούχος – εργαζόμενος να μην υφίσταται απώλεια στο εισόδημά του και αν είναι εφικτό, να έχει και όφελος, έστω και μικρό. Ο στόχος είναι να μην υπάρξουν δυσαρεστημένοι συνταξιούχοι, αλλά αντίθετα να δοθεί ένα πρόσθετο κίνητρο, ώστε να προκύψουν και άλλοι τέτοιας μορφής ασφαλισμένοι. Στις εκτιμήσεις αρμόδιων στελεχών του υπουργείου Εργασίας είναι ότι, εκτός από τους 50.000 εργαζόμενους – συνταξιούχους που εμφανίζονται στο σύστημα του ΕΦΚΑ, υπάρχουν τουλάχιστον άλλοι 100.000 οι οποίοι εργάζονται με «μαύρα». Στο ενδεχόμενο, με τη νέα παρέμβαση που θα γίνει, οι συνταξιούχοι να έχουν όφελος και αύξηση εισοδήματος, ίσως βοηθήσει ώστε αρκετοί εξ αυτών να επιλέξουν τη λύση της ασφάλισης, άρα να εμφανιστούν με τη σειρά τους στο σύστημα ως εργαζόμενοι. Έτσι, οι συνολικές καταβαλλόμενες ασφαλιστικές εισφορές προς τον ΕΦΚΑ αναμένεται να αυξηθούν, άρα και το έσοδο προς τον Φορέα. Σε μια τέτοια περίπτωση, η επιβάρυνση από την καταβολή του συνόλου της σύνταξης προς αυτούς τους συνταξιούχους θα είναι ελάχιστη έως μηδενική. Για την εν λόγω οριστική παρέμβαση καταβάλλονται προσπάθειες να είναι έτοιμη ώστε να συμπεριληφθεί στο τελικό κείμενο του εργασιακού νομοσχεδίου που θα κατατεθεί στη Βουλή στις αρχές του φθινοπώρου. Σε κάθε περίπτωση, όμως, η συγκεκριμένη διάταξη δεν θα περιλαμβάνεται στο σχέδιο νόμου που σήμερα αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση. Ένα νομοσχέδιο που θα επικεντρώνεται σε παρεμβάσεις επί εργασιακών ζητημάτων, όπως είναι τα ωράρια απασχόλησης σε περισσότερους από έναν εργοδότες, αλλά και η δοκιμαστική περίοδος απασχόλησης, στη βάση της κύρωσης της σχετικής κοινοτικής οδηγίας που καθυστερεί να ενσωματωθεί στην ελληνική νομοθεσία από τον περασμένο Αύγουστο.